مشکل بد خوابی / بی خوابی (insomnia/sleeplessness)  یک مشکل شایع و تقریبا همه گیر در جامعه امروز است که شاید بیشتر مردم آن را کم و بیش در طول زندگی خود تجربه کرده باشند. بدخوابی ممکن است در شروع خواب (هنگام به خواب رفتن) ٬ یا در طول شب (بیدار شدن مکرر) ٬ و یا هنگام صبح (بیدار شدن قبل از ساعت مقرر و دیگر نخوابیدن) اتفاق افتد. بدخوابی معمولا با خواب آلودگی٬ کمبود انرژی٬ تحریک پذیری ٬ و خلق افسرده در طول روز همراه است. درصد کمی از بدخوابی ها  به طور مستقل اتفاق می افتند (حدود ۶ درصد) و بیشتر بدخوابی ها به مشکلات دیگری مربوط می شوند. به عنوان مثال دشواریهای تنفسی در خواب٬ استفاده از داروهای محرک ( نظیر کافئین٬ نیکوتین٬ و الکل) خصوصا نزدیک به زمان خواب٬ دردهای گوناگون٬ تغییرات هورمونی (در زنان)٬  تغییرات خلقی و عاطفی (ترس ٬ استرس ٬ اضطراب و افسردگی) و حوادث گوناگون زندگی (مشکلات و تغییرات شیفتی شغلی و تحصیلی و مشکلات اقتصادی) از جمله عوامل موثر در بدخوابی می باشند.  بدخوابی می تواند به انواع مختلفی از جمله بدخوابی کوتاه مدت و گذرا (۱ـ۲ هفته)٬ بدخوابی حاد (۳ هفته تا ۶ ماه) ٬ و بدخوابی مزمن (بیش از ۶ ماه) تقسیم شود که هر کدام از نظر چگونگی و کیفیت بدخوابی ٬ علت بروز آن ٬ و نحوه  برخورد با آن متفاوت می باشند. 

برای درمان مشکل بدخوابی در درجه اول باید به بهداشت خواب و تغییرات در سبک زندگی فرد توجه کرد. عوامل بهداشتی خواب شامل داشتن یک زمان ثابت خواب و یک اتاق تاریک و ساکت٬ در معرض بودن در آفتاب و نور در طول روز٬ و داشتن تمرین ورزشی کافی می باشند. اگرچه داروهای خواب آور برخی اوقات و در کوتاه مدت می توانند موثر باشند ولی به علت آثار جانبی که دارند راه حل کاملی برای درمان خواب نیستند و معمولا برای مدت طولانی توصیه نمی شوند. مشاوره و روان درمانی با استفاده از روش KBT راه حل مفیدترو بادوام تری به نظر می رسد.

خواب دیدن یا رویا نیز می تواند موضوع مهمی در سلامت روانی افراد باشد. وقتی ما می خوابیم مغز ما در چهار دوره مختلف فعالیت می کند. در سه مرحله اول خواب ما بدون حرکت چشم است و تنها مرحله چهارم با حرکت سریع چشم (REM) همراه است. رویا و خواب دیدن ما بیشتر در مرحله چهارم اتفاق می افتد. اگرچه تقریبا همه ما تجربه رویا را در هر گاه که می خوابیم می توانیم داشته باشیم ولی همه ما نمی توانیم رویاهایمان را اصلا یا به خوبی به یاد آوریم و افراد از این نظر با هم تفاوت دارند. معمولا اگر در هنگام خواب عمیق خود (مرحله چهارم) بیدار شویم بهتر می توانیم رویاهایمان را به یاد آوریم هرچند که معمولا نمی توان رویاها را با کلمات زیادی توصیف کرد. بیدار شدن در هنگام خواب عمیق یا کمبود در خواب عمیق می تواند آثار منفی عاطفی و روانشناختی را برای افراد در طول روز فراهم نماید. کارکردهای گوناگونی برای رویاها مطرح شده است:  ممکن است خواب و رویا در بازسازی و تقویت حافظه روزانه ما نقش داشته باشد٬ بعد از خواب  ممکن است برای مسائل روز گذشته خود به راه حل های جدیدتری برسید٬ به عقیده روانکاوان رویاهای ما میتوانند نشانه هایی از خواسته های سرکوب شده و ذهن ناخودآگاه ما باشند.